Nörolojik bir hastalık olan alzheimer hafıza kaybı, zihinsel ve fiziksel fonksiyonların azalması gibi belirtilerle kendini gösterir ve ilerleyici yapıda bir hastalıktır. Hastalık ilerledikçe hasta ve hastanın bakımını yapan kişiler için zor günler başlar.
Alzheimer hastalığı 3 ana evrede seyreder. Erken evrede hastalığın fark edilmesi hastalığın ilerleme hızını yavaşlatmak için etkilidir.
Alzheimer hastalığının son evresindeki kişilerde bilişsel ve fiziksel yetiler belirgin şekilde azalır. Son evredeki hasta çevresindekilerle iletişimi kesebilir, öz bakım becerilerini kaybedebilir. Bilişsel becerileri de kaybettiği için günlük bakımında ona yardımcı olan kişilere de zorluk çıkarabilir.
Alzheimer'ın son evresinde görülen ölüm belirtileri genellikle şu şekildedir:
Alzheimer hastalığında son evrede hasta yaşamını sürdürmesi için gerekli olan pek çok şeyi yapamaz ya da yapmak istemez. Buna hem fiziksel hem bilişsel yeti kaybı neden olur.
Fiziksel güç kaybı ve kas zayıflığı nedeniyle son evredeki alzheimer hastasında hareket kısıtlılığı oluşur, tek başına oturup kalkamama, yürüyememe gibi sorunlar yaşar.
Kas zayıflıkları kas spazmlarına, vücut koordinasyonunda bozukluklara, yutkunma güçlüğüne yol açabilir.
Yeme isteğinin azalması yutkunma güçlüğü yapabilir. Bu durum hastanın beslenme sorunları yaşamasına, aşırı zayıflamasına sebep olur. Yetersiz beslenme hastanın direncini düşürebilir. Yutkunma güçlüğü nedeniyle boğulma riski artabilir.
İleri evredeki alzheimer hastası nefes almada güçlük yaşayabilir. Solunumu yavaşlayabilir, hırıltılı nefes alabilir. Genellikle bu evredeki hastalarda zatürre sık görülür, hastanın konforunu arttırmak için bakımında çok hassas davranılmalıdır.
Alzheimer son evrede ölüm belirtileri arasında hastanın boşaltım sistemini kullanamaması, idrar ve dışkı kontrolünde bulunamaması da yer alır. Hasta tuvalet kontrolünü tamamen kaybedebilir. Böyle sorunlar yaşayan hastalarda sonda kullanımı daha uygundur.
Hastanın yatalak olması ve kas kabiliyetlerinin zayıflaması sebebiyle yatak yaraları (dekübitüs) gelişebilir. Bu yaralar enfeksiyon riski taşır.
İleri evrede alzheimer hastaları aşırı huzursuz olabilir. Bazı hastalarda da aşırı sakinlik gözlenebilir.
Son evredeki hastalarda genellikle enfeksiyon, zatürre ya da organ yetmezliği sebebiyle ölüm yaşanır. Hastanın yavaş nefes alması, kalp atışlarının düzensizliği ölümün yaklaştığını gösterebilir. Bu durum her hastada farklı şekilde yaşanabilir. Ölümün ne zaman gerçekleşeceği ise ön görülemez.
Alzheimer son evrede olan hastalara karşı sabırlı ve anlayışlı davranılmalıdır. Onların çoğu davranışlarının bilinç dışı gerçekleştiğinin farkında olunmalıdır. Hasta çevresindeki kişilerle iletişim kurmayabilir ancak yakınlarının ona gösterdiği sevgi ve destek sürecin daha kolay geçmesini sağlar.
Hastanın bakımında yetersiz kaldığını düşünen kişiler palyatif bakım desteği alabilir.
Yeme içme zorluğu yaşansa da hastanın beslenmesine özen gösterilmeli, sıvı alması sağlanmalıdır.
Ağrı kontrolleri düzenli olarak yapılmalıdır.
Alzheimer hastası yemek yemek istemeyebilir. Yemeği reddeden hasta için doktorla görüşülerek alternatif yiyecekler verilebilir, vitamin takviyeleri kullanılabilir. Bu hastalara beslenmeleri sırasında oldukça hassas davranılmalı agresif hareketlerde bulunulmamalıdır.
Bütün ömrü boyunca sakin, temiz, düzenli olan insanlarda alzheimer hastalığı ile hırçınlık, banyo yapmak istememe, huzursuzluk, saldırganlık gibi durumlar görülebilir.
Mahremiyet konusunda da hasta rahatsızlık yaşayabilir. Bu durumda hastanın en iyi iletişim kurduğu kişiyle sakince ve onun huzursuzluğunu arttırmadan banyo yapmasına destek olunmalıdır. Ayrıca vücut temizliği için özel üretilmiş ıslak mendiller kullanılarak da banyo sıklığı azaltılabilir.